Hayvansal Gıdalar Yerine Tüketilebilecek Alternatifler

Hayvansal Gıdalar Yerine Tüketilebilecek Alternatifler

Hayvansal gıdalar, Türk mutfağındaki zengin çeşitlilik ve önemi nedeniyle sık sık tercih edilen besinler arasında yer alır. Kırmızı et, tavuk eti, yumurta, süt, bal, yoğurt, kaymak, peynir, yağ ve balık gibi gıdalar bu çeşitliliğin temelini oluşturur. Bu besinler küresel düzeyde geniş bir kullanıma sahip olsa da bu seçeneklerin yerine geçebilecek bir takım alternatifler de mevcuttur.

Günlük Hayatta Sıkça Tüketilen Hayvansal Gıda İçerikli Ürünlerin Alternatifleri 

Günlük hayatta özellikle yumurta, yağ ve süt ürünleri yoğun olarak kullanılır. Vegan beslenme tarzını benimsemeyi düşünüyorsanız protein bakımından zengin çok sayıda gıda vardır. Bu besinlerden bazıları şu şekilde sıralanabilir:

• Nohut
• Kinoa
• Siyez bulguru
• Mercimek
• Bezelye
• Yulaf ezmesi
• Chia tohumu
• Fıstık ezmesi
• Kabak çekirdeği
• Soya fasulyesi

Hayvansal gıda içerikli ürünlere alternatif olarak, Türk mutfağında sıkça tüketilen ve sadece kahvaltılarda değil aynı zamanda tatlılarda da yoğun bir şekilde kullanılan yumurta yerine soya unuyla ezilmiş muz da aynı kıvamı verebilir. Ancak tat farklılıklarının olabileceği unutulmamalıdır.

Et, balık ve tavuk da yine küresel düzeyde önemli yer kaplayan besinler arasındadır. Bu gibi hayvansal gıdaların yerini içeriğinde yüksek protein bulunduran tofu veya seitan birer alternatif olarak alabilir. Bunun yanı sıra nohut gibi baklagiller de beslenme planında besin alımını dengelemek için yer almalıdır.

Hayvansal Yağ Alternatifleri

Hayvansal gıda tüketimi yerine alternatif ürünler arıyorsanız bu kapsamda bilmeniz gereken bir takım yağlar da bulunmaktadır. Bunlardan bir tanesi avokado yağıdır. Avokadonun ana vatanı Orta Meksika olup yüksek enerji değeri ve protein miktarı ile ön plana çıkmaktadır. Vegan ve vejetaryen beslenmede önemli bir yeri olan avokado, günümüzde özellikle salata ve kahvaltılarda sıkça kullanılmaktadır.

Hindistan Cevizi Yağı

Hayvansal yağlara bir alternatif arıyorsanız Hindistan cevizi yağı bunlardan biridir. Hindistan cevizi yağı medikal ve kozmetik alanların yanı sıra sofralarda da yoğun olarak tüketilir. Söz konusu yağın ham maddesi Hindistan cevizinin anavatanı olan tropikal ülkelerdir.

Hindistan cevizi yağı tatlılar için de kullanılabilecek bir alternatiftir. Ek olarak poğaçalara, kahvaltılıklara ve salatalara eklenebilecek lezzetli bir seçenektir.

Keten Tohumu Yağı

Keten tohumu yağı, yemeklerde kullanabileceğiniz sağlıklı bir alternatiftir. Omega-3 yağ asitleri bakımından zengin bir kaynaktır ve sağlıklı bir diyetin parçası olarak tercih edilmektedir. Keten tohumu yağı, salata soslarında, marinasyonlarda veya kahvaltılıklarda kullanıma uygundur. Ancak yüksek sıcaklıklarda kullanılmamalıdır. Çünkü omega-3 yağ asitleri ısıya karşı hassas olabilmektedir. Yemek pişirmek için ise yüksek bir dumanlanma noktasına sahip olan başka bitkisel yağlar kullanmanız önerilir. Keten tohumu yağını, yemeklerinizi servis etmeden önce soğuk kullanmak daha uygundur. Bu sayede besin değerleri korunmuş olur.

Zeytinyağı

Zeytinyağı özellikle dip soslarda, salatalarda, salata soslarında, ekmeklerde ve çorbalarda tercih edilen bir alternatiftir. Ayçiçek yağı gibi yüksek dumanlanma noktasına sahip olmadığı için zeytinyağıyla orta-yüksek ya da yüksek ateşte yemek pişirmek sakıncalıdır. Kısık ateşte kullanılan zeytinyağı oldukça lezzetli bir alternatiftir.

Aspir Yağı

Aspir yağı bazı yemeklerde kullanılan bitkisel bir yağdır. Salisilik asit olarak da bilinen bir bileşik olan asetilsalisilik asit içermektedir. Asetilsalisilik asit, bazı insanlar için mide rahatsızlığına veya alerjik reaksiyonlara neden olabilmektedir. Bu nedenle tüketmeden önce doktorunuza danışmanız önerilir.

Bitkisel Sütler

Sütler, Türk mutfağında yaygın olarak kullanılır. Hayvansal süt tüketimine bir alternatif arıyorsanız çok sayıda farklı seçenek bulunmaktadır. Bitkisel sütler vegan olmalarının yanı sıra laktoz da içermezler. Bu bakımdan günümüzde pek çok kişinin tercihleri arasındadır. Bitkisel sütler evde kolaylıkla yapılabildiği gibi, hazır olarak da satın alınabilmektedir.

Hindistan Cevizi Sütü

Hindistan cevizi sütü, son zamanlarda popülerlik kazanan bir bitkisel süt alternatifidir. Hindistan cevizi sütü, Hindistan cevizinin sıkılması veya ezilmesiyle elde edilir. Bu sütle, yoğun bir hindistan cevizi aroması ve kremamsı bir kıvam elde edilir. Hindistan cevizi sütü, süt alerjisi veya laktoz intoleransı olan bireyler için harika bir seçenek olabilir. Ayrıca, bitkisel beslenme tercih eden vegan veya vejetaryenler de sıklıkla hindistan cevizi sütünü tercih ederler.

Tayland ve diğer Güneydoğu Asya mutfaklarında yaygın bir şekilde kullanılır. Bunun yanı sıra bazı Güney Amerika ülkeleri ve Hindistan, Hawaii gibi yerlerde de kullanımı yaygındır.

Hindistan cevizi sütü yüksek kalorili bir besin olup kalorisinin %93’ü orta zincirli trigliseritler olarak da isimlendirilen doymuş yağlar da dahil olmak üzere yağdan gelmektedir. 100 gram Hindistan cevizi sütünün değerleri şu şekildedir:

• Kalori - 354 kalori
• Protein - 3.3 gram
• Yağ - 33.5 gram
• Karbonhidrat - 15.2 gram
• Lif - 9 gram
• Şeker - 6.2 gram
• Kalsiyum - 16 miligram
• Demir - 2.4 miligram
• Potasyum - 356 miligram
• Magnezyum - 32 miligram
• A vitamini - 0 IU
• C vitamini - 2.8 miligram

Yulaf Sütü

Hayvansal süt alternatiflerinden biri olan ve sıkça tercih edilen yulaf sütü vitamin, mineral ve lif bakımından önemli bir kaynaktır. 240 ml şekersiz yulaf sütünün besin değerleri şu şekildedir:

• Kalori - 120
• Protein - 3 gram
• Yağ - 5 gram
• Karbonhidrat - 16 gram
• Diyet lifi - 2 gram
• B12 Vitamini - Günlük değerin %50'si
• Riboflavin - Günlük değerin %45'i
• Kalsiyum - Günlük değerin %25'i
• Fosfor - Günlük değerin %20'si
• D Vitamini - Günlük değerin %20'si
• A Vitamini - Günlük değerin %20'si
• Potasyum - Günlük değerin %8'i
• Demir - Günlük değerin %2'si

Bitkisel Süt Yapımı

Hayvansal sütlerin yerine vegan ve sürdürülebilir alternatifler arıyorsanız bitkisel sütleri tercih edebilirsiniz. Bu sütleri marketlerden hazır olarak satın alabileceğiniz gibi evde de kolaylıkla yapabilirsiniz. Örnek olarak yulaf sütü tarifi için malzemeler şöyledir:

Malzemeler:

• 6 yemek kaşığı yulaf
• 4 bardak su

Yulaf sütü yapılışı:

1. 6 Yemek kaşığı yulafı, 4 bardak su ile mutfak robotuna ekleyin.
2. Ardından tamamen homojen olana kadar karıştırın. (Tamamen homojen olduktan sonra 1 saat kadar bekletilmelidir.)
3. Ardından bir tülbent ya da ince bir süzgeçle karışımı süzün. Hiçbir tortu kalmadığından emin olun.
4. Yaptığınız bu karışımı cam bir kavanozda ya da şişede saklayın.

Hayvansal Gıdaların İçerikleri Bakımından Benzer Alternatif Ürünler

Hayvansal gıdaların içerikleri bakımından benzer alternatif ürünler günümüzde çeşitlilik kazanan ve tercih edilen seçenekler arasındadır. Et yerine bitkisel protein kaynakları olan tofu, soya eti ve sebzelerle etin lezzetini taklit eden yemekler yapılabilir.

Süt ve süt ürünlerinin yerine ise bitkisel sütler örneğin, badem sütü, soya sütü ve hindistan cevizi sütü gibi seçenekler tercih edilebilir. Peynir alternatifi olarak da fındık, badem veya soya bazlı peynirler tercih edilebilir.

Bunun yanı sıra hayvansal yağların yerine bitkisel yağlar kullanılabilir. Örneğin, zeytinyağı, Hindistan cevizi yağı ve avokado yağı gibi sağlıklı yağlar aynı zamanda lezzetli ve besleyici alternatifler sunar. Bu benzer alternatif ürünler hem besin içerikleri açısından zengindir hem de çeşitlilik sağlayarak sağlıklı ve çevre dostu bir yaşam tarzına katkıda bulunabilir.

Evde Hayvansal Gıda İçeren Ürünlerin Alternatif Tarifleri

Evde hayvansal gıda içeren ürünlerin alternatif tarifleri hem sağlıklı hem de lezzetli seçenekler sunar. Bu seçeneklerden biri olan vegan menemen evde pratik olarak yapılabilecek alternatiflerden bir tanesidir. Protein değerini yükseltmek için yumurta yerine yulaf ezmesi de kullanılabilir. Vegan menemen tarifi:

Malzemeler:

• 2 yemek kaşığı zeytinyağı
• 1 soğan, doğranmış
• 2 diş sarımsak, ezilmiş
• 1 yeşil biber, doğranmış
• 2 domates, doğranmış
• 1 çay kaşığı toz kimyon
• 1 çay kaşığı toz kırmızı biber
• Tuz ve karabiber
• 2 yemek kaşığı doğranmış maydanoz (servis için)

Yapılışı:

1. Geniş bir tavada zeytinyağını orta ateşte ısıtın. Doğranmış soğanı ekleyin ve yumuşayana kadar soteleyin.
2. Sarımsak ve yeşil biberi ekleyin, birkaç dakika daha soteleyin.
3. Doğranmış domatesleri ekleyin ve karıştırın. Domatesler suyunu salıp çekene kadar yaklaşık 5 dakika pişirin.
4. Toz kimyon, toz kırmızı biber, tuz ve karabiberi ekleyin. Karıştırarak 1-2 dakika daha pişirin.
5. Menemen karışımını ocaktan alın ve üzerine doğranmış maydanoz serpin.
6. Vegan menemeni sıcak olarak servis yapın. İsteğe bağlı olarak ekmekle birlikte servis edebilirsiniz.

Pratik ve lezzetli bir diğer vegan alternatiflerinden bir tanesi vegan kreplerdir. Vegan krep yapmak için:

Malzemeler:

• 1 su bardağı un (glutensiz unlar da tercih edilebilir)
• 1 yemek kaşığı şeker
• 1 çay kaşığı kabartma tozu
• 1 çay kaşığı vanilya özütü
• 1 su bardağı bitki bazlı süt (badem sütü, soya sütü vb.)
• 2 yemek kaşığı sıvı yağ (zeytinyağı veya hindistan cevizi yağı)
• Yarım çay kaşığı tuz

Yapılışı:

1. Bir karıştırma kabında unu, şekeri, kabartma tozunu ve tuzu karıştırın.
2. Ayrı bir kapta bitki bazlı sütü, vanilya özütünü ve sıvı yağı birleştirin. Karıştırın.
3. Sıvı malzemeleri, kuru malzemelerin üzerine dökün. Pürüzsüz bir hamur elde edene kadar iyice karıştırın. Eğer hamur çok yoğun gelirse biraz daha bitki bazlı süt ekleyebilirsiniz.
4. Hamuru 10-15 dakika dinlenmeye bırakın.
5. Bir tavayı orta ateşte ısıtın ve hafifçe yağlayın.
6. Tavaya bir kepçe dolusu hamur dökün ve spatula yardımıyla hamuru yayarak düzleştirin. İki tarafını da altın rengi olana kadar pişirin.
7. Diğer krep hamurlarını da aynı şekilde pişirin.
8. Vegan krep servisi için üzerine istediğiniz malzemeleri (örneğin meyve dilimleri, ahududu, bal veya akçaağaç şurubu) ekleyerek servis yapın.